Een nederlaag met menselijk gezicht
Er zijn van die dagen waarop je voelt dat het niet goed zal gaan. De lucht hangt zwaar boven de stad, de vogels zwijgen, en zelfs de koffie smaakt naar voorgevoel.
Die ochtend zei ik nog tegen mijn vrouw: “We zijn compleet vandaag, maar ik verwacht nog een afmelding.”
Ze keek op van haar krant, glimlachte begrijpend — alsof ze wist dat het lot soms graag een spelletje meespeelt met optimisten.
En jawel, even later trilde de telefoon.
De redenen verschillen altijd. De een heeft buikgriep, de ander een kleinkind dat overkomt uit Canada. Maar het kan erger. Bij een vorige club had ik een man die, voor de derde keer in drie jaar, meldde dat zijn moeder was overleden. Zulke spelers hebben wij gelukkig niet.
Ik moest denken aan vroeger — aan een wedstrijd tussen Purmerend en Het Grasmat, een kwart eeuw geleden. De namen waaien me nog toe: Verdonk, Hopman & Van Mil bij Purmerend. Capel, van Ojik & Toby bij het Grasmat.
Albert was een schaker van het zuivere soort, een man met meer liefde voor het spel dan voor zijn pensioen. Die middag had hij zijn tegenstander precies in de opening gekregen waar hij op had gehoopt. Zijn ogen glansden als bij een jongen die voor het eerst een meisje kust. Elke zet trof doel. Je voelde dat er iets groots in de maak was.
Tot de telefoon bij de bar ging.
Een van de meegereisde supporters kwam langzaam naar het bord. “Albert,” zei hij droog, “je vrouw is bevallen. Of nou ja, ze is begonnen.”
De woorden hingen in de lucht als een klok die plotseling stopt met tikken. Albert keek naar het bord, naar de deur, naar zijn horloge. Hij zette nog wat, half uit gewoonte, half uit wanhoop. De magie was verbroken. Enkele zetten later stond hij verloren. Hij rende de zaal uit, richting auto — het kind kwam gezond ter wereld.
Ook bij VAS 1 loopt zo’n man rond. Dol op het spel, maar wijs genoeg om zijn vrouw niet te tarten. Hij bleef weg bij het bord, als non-playing captain. De rest van ons deed wat we konden.
Maar ja — werk, vakantie, verkoudheden, kleinkinderen, ziektes, het leven dus — ze nemen altijd meer spelers mee dan de tegenstander.
Zo begonnen we met elf namen voor acht borden en eindigden met drie invallers en één speler met koortsige ogen. Pim, Fons en William hielpen ons uit de brand, maar het mocht niet baten.
De wedstrijd tegen Kennemer Combinatie was aanvankelijk gelijk opgaand. Drie uur lang leefden we in de illusie dat het mee kon vallen. Toen begonnen de scheuren te komen. Niels verloor zonder veel omhaal. Fons hield het lang vol tegen een sterkere man, maar zakte langzaam weg. Joris miste een kans, Pim slikte een nul bij zijn debuut — en Raghav, ach, Raghav speelde een prachtpartij, tot de wiskunde hem in de steek liet.
Raghav speelde in onderstaande stelling het sterke De7+! Na Kxh6 zijn er diverse manieren om tot winst te komen maar het lukte Raghav niet deze te vinden en de sterke FM van Baar wist de partij uiteindelijk nog te winnen.
Zelfs William, die zo goed stond, liet zich bij de tijdcontrole overvallen door paniek. Al het denkwerk van uren verdampte in één seconde. Nadat ook Aran na spannende strijd de koning moest omleggen was duidelijk dat hier een grote nederlaag in de maak was.
Toen het laatste stuk viel, zat Roland daar in een lege zaal. Alleen het geluid van stoelen die teruggezet werden. De tegenstanders praatten zacht, alsof ze wisten dat dit verlies niet alleen op het bord was geleden.
Op een goede dag, wanneer alles meezit, hadden we misschien een punt gepakt. Maar het was geen goede dag. Het was zo’n dag waarop zelfs de pionnen lijken te zuchten.
Volgende keer spelen we tegen De Eenhoorn.
Wie weet, misschien hangt er dan iets anders in de lucht.