In het onderzoek naar informatie over ‘de 36‘ worden diverse online bronnen geraadpleegd, maar ook boeken en archieven. In een eerder artikel is hier het boek ‘Partij Verloren’ al genoemd, met een overzicht van alle tijdens de Tweede Wereldoorlog omgekomen Nederlandse clubschakers.
- Bij het onderzoek naar Maurits (Maurice) Goldschmidt werd duidelijk dat hij in meerdere uitgaven genoemd werd. Zowel in Verplicht Gelukkig, portret van een familie (geschreven door zijn kleindochter Saskia Goldschmidt) als in Dagboek uit Bergen-Belsen (geschreven door zijn schoondochter Renata Laquer) komt hij voor. Het vertrek van de trein waarmee Maurits wordt gedeporteerd vanuit Westerbork naar Bergen-Belsen wordt in het dagboek van Philip Mechanicus (In Depot) beschreven.
- In het boek ‘Eindstation Auschwitz‘ van Eddy de Wind wordt verteld over de razzia’s van februari 1941, waarbij Eddy wordt opgepakt. Niet alleen hij, maar meer dan 400 Joodse mannen, waaronder ook VAS-lid Rudolf Leiserowitz. Eddy overleeft de oorlog, Rudolf sterft in Mauthausen. Over het lot van de tijdens deze razzia’s opgepakte mannen schreef Wally de Lang het boek: De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam.
- Bart Middelburg schreef een boek over Jeanne Valkenburg, die Siegbert van Itallie en zijn vrouw verraadde: Jeanne de Leugenaarster. Adriana Valkenburg: hoerenmadam, verraadster, femme fatale
- Saskia Aukema schreef een boek over stellen die trouwen in Westerbork, ‘Tot de dood ons scheidt’. Heinz Erwin van Mindeno is een van hen; op 19 april 1943 trouwt hij met Frederika van Duren. De dochter van Frederika (roepnaam Riel) uit een tweede huwelijk, Marjoleine Oppenheim-Spangenberg, heeft een boek geschreven over het leven van haar moeder, ‘Over Zij en Ik‘. Het (schijn-) huwelijk met Heinz komt hier uiteraard ook aan bod, evenals hun gezamenlijke tijd in Westerbork en het transport naar Auschwitz.
- Salo Landau, zelf auteur van het boek ‘Hoe men niet moet schaken’, wordt genoemd in het dagboek van Philip Mechanicus (In Depot)
- In het boek ‘De Bokser van Auschwitz‘ over Leen Sanders wordt het 43e transport beschreven, waar Hijman Frankvoorder ook deel van uitmaakt. Verder vertelt Leen dat er in het kamp op vrije zondagen geschaakt werd in de Blocken.
Elke maand wordt een nieuwe pagina toegevoegd van de 36, op alfabetische volgorde. Er wordt gebruikgemaakt van diverse bronnen bij het opstellen van de artikelen over de 36, zoals de cartotheek, het boek ‘Partij Verloren’ en boeken zoals hierboven genoemd. Indien er aanvullingen of correcties op de betreffende artikelen zijn, neem dan contact met mij op via lode.broekman@gmail.com.